Diz protezi ameliyatımı ne kadar geç olursam o kadar iyi (mi)?*
Diz protezi ameliyatı, ileri evre diz kireçlenmelerinin tedavisinde kullanılan ve oldukça yüksek başarı oranları bulunan bir tedavi yöntemidir. Tüm dünyada yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Protez ameliyatları ile ağrının giderilmesi başta olmak üzere; kaybolan diz hareketinin yeniden kazanılması ve azalan diz fonksiyonlarının iyileştirilmesi gibi amaçlar hedeflenir.
Bu ameliyatlarda kullanılan malzemeler büyük önem taşımaktadır. Kullanılan protezlerin zaman içerisinde aşınması ya da kırılması gibi problemler hastanın sorunlarının yeniden başlamasına yol açabilir. Bu hallerde hastanın tekrar ameliyat edilerek protezin değiştirilmesi gerekli olabilmektedir. Bundan yıllar önce, diz protezi ameliyatlarının ilk uygulanmaya başlandığı dönemlerde, mevcut olan diz protezlerinin dayanıklılık özelliklerinin kısıtlı olması sebebiyle; ameliyat olan hastaların bir kısmında erken aşınma ya da gevşeme gibi sorunlar gözlenmiştir. Bu sebeple eskiden beri, diz protezi ameliyatı olması planlanan hastaların ameliyatlarını genellikle ileri yaşta olması tercih edilir ve hastaların da ağrıları olmasına rağmen; dayanabildikleri son noktaya kadar ameliyat olmamaları istenirdi.
Resim 1: Günümüzde kullanılmakta olan diz protezleri, aşınmaya karşı belirgin olarak dirençli olup; oldukça uzun ömürlüdürler.
Günümüzde ise, özellikle son 10 yılda, gelişen medikal teknoloji ile üretilen protezler çok daha dayanıklı ve sağlam hale gelmiş durumdadır. Bu sayede uygulanan protezler aşınmaya karşı oldukça dirençli ve çok daha uzun ömürlü hale gelmiştir. Üstelik günümüzde sıkça kullanılan bu protezler ile ameliyat sonrasındaki dönemlerde oldukça iyi hareket açıklıkları elde edilmesi de mümkün hale gelmiştir.
Resim 2: Kaliteli malzemeler kullanılarak uygulanmış olan bir diz protezi ameliyatı ileri evre diz kireçlenmelerinin tedavisinde en başarılı yöntemdir.
Bu sebeple, günümüzde mevcut olan protezleri, ileri evre diz kireçlenmesi olan nispeten daha genç hastalarımızda da kullanabilmekteyiz. Burada unutulmaması gereken, kıkırdak hasarlarında öncelikli hedefin kıkırdağın korunması ve mümkün oldukça kıkırdağın rejenerasyonunun sağlanmaya çalışılmasıdır. Bununla birlikte iyileşmenin mümkün olmadığı, çok ağrılı olan ve yaygın kıkırdak hasarlı hastalarda diz protezleri öncelikli tercih olmamakla beraber nispeten daha genç yaşlarda da uygulanabilmektedir. Hatta Romatizmal bazı hastalıklar, çeşitli doğumsal bozukluklar ve bazı travmaların sonucunda dizin kalıcı hasar gördüğü hallerde çok daha erken dönemlerde diz protezi ameliyatı uygulanması söz konusu olabilmektedir.
*Bu metindeki tüm bilgiler, bilgilendirme amaçlı olup; doktorunuzun öneri ve yönlendirmelerinin yerini tutamaz.
Dr. Sarper GÜRSU
Ocak 2025
İstanbul
